We staan aan de vooravond van de inwerkingtreding van de Wet normalisering rechtspositie ambtenaren (Wnra). Per 1 januari 2020 zal de rechtspositie van een groot deel van de ambtenaren veranderen omdat het civiele arbeidsrecht op hen van toepassing wordt. In bezwaar en beroep gaan tegen een besluit van de werkgever is voor hen ná 1 januari 2020 niet meer mogelijk. Maar hoe zit het met besluiten die vóór de inwerkingtreding van de Wnra genomen zijn? In dit blog beschrijf ik het overgangsrecht op hoofdlijnen.
Hoe zit het ook alweer?
Door de inwerkingtreding van de Wnra geldt voor ambtenaren niet langer het bestuursprocesrecht maar het civiele procesrecht. In plaats van bezwaar bij de eigen werkgever en beroep bij de bestuursrechter komt – net als in de marktsector – de gang naar de kantonrechter. Ook het systeem rond ontslag verandert. Voorafgaand aan inwerkingtreding van de Wnra is de ambtenaar met een ontslagbesluit ook daadwerkelijk ontslagen. Daarna wordt dit ontslagbesluit op verzoek van de ontslagen ambtenaar repressief rechterlijk getoetst. Het burgerlijk recht dat ná 1 januari 2020 op de ambtenaar van toepassing wordt, kent – behoudens het ontslag op staande voet – een preventieve toetsing van ontslagen. In de meeste gevallen kan de overheidswerkgever na 1 januari 2020 pas tot ontslag overgaan na tussenkomst van het UWV of de kantonrechter. De processuele rollen zijn daarmee omgekeerd.
Tegen besluiten genomen vóór 1 januari 2020 blijft bezwaar en beroep mogelijk
De Wnra vervangt de huidige Ambtenarenwet door een nieuwe Ambtenarenwet: de Ambtenarenwet 2017. Op grond van artikel 16 van de nieuwe Ambtenarenwet behouden krachtens de Ambtenarenwet genomen besluiten, die genomen zijn voorafgaand aan de inwerkingtreding van de Wnra, hun geldigheid. Ten aanzien van de mogelijkheid om bezwaar te maken of beroep in te stellen tegen een besluit dat is genomen vóór 1 januari 2020 blijft bovendien het recht van toepassing zoals dat gold vóór inwerkingtreding van de Wnra.
Kortom: als ten aanzien van een ambtenaar vóór 1 januari 2020 een besluit wordt genomen, geldt voor het hele traject daarna - dus bezwaar, beroep en hoger beroep - de bestuursrechtelijke procedure uit de Algemene wet bestuursrecht.
Indien vóór 1 januari 2020 bijvoorbeeld een ontslagbesluit is genomen, kan de ambtenaar dus nog in bezwaar, beroep en hoger beroep tegen dit ontslagbesluit. Het toepasselijke regime verandert derhalve ook niet op het moment dat het bestuursorgaan een beslissing op bezwaar neemt ná 1 januari 2020 ten aanzien van een (primair) besluit dat is genomen vóór 1 januari 2020. Het bestuursrecht blijft ook in dat scenario van toepassing.
Bezwaarclausule
Niet elke ambtenaar zal op de hoogte zijn van het in dit blog beschreven overgangsrecht. Wij adviseren overheidswerkgevers dan ook het overgangsrecht toe te lichten in de bezwaarclausule onder een besluit. In de bezwaarclausule kan bijvoorbeeld de volgende tekst worden opgenomen:
“Zoals u wellicht weet treedt op 1 januari 2020 de nieuwe Ambtenarenwet in werking. In het overgangsrecht bij de nieuwe Ambtenarenwet is bepaald dat ten aanzien van de mogelijkheid om bezwaar te maken alsmede de behandeling van dat bezwaar tegen een op grond van de Ambtenarenwet genomen besluit dat voor 1 januari 2020 is bekendgemaakt, het recht van toepassing blijft zoals dat gold voor 1 januari 2020. Het onderhavige besluit is een op grond van de Ambtenarenwet genomen besluit en is voor 1 januari 2020 aan u bekend gemaakt. Dit betekent dat u binnen zes weken na de bekendmaking van dit besluit een bezwaarschrift kunt indienen en een eventueel bezwaarschrift ook als zodanig behandeld zal worden.”
Door het opnemen van het overgangsrecht in de bezwaarclausule is het voor de ambtenaren duidelijk hoe het zit. Wilt u daarnaast nalezen wat er allemaal precies verandert door de Wnra? Op de website www.publiekarbeidsrecht.nl hebben wij alle wijzigingen voor u op een rijtje gezet.
Zie ook:
