Het regeerakkoord 2017-2021: een overzicht van de belangrijkste plannen op arbeidsrechtelijk gebied

Na maanden van onderhandelen is er eindelijk witte rook op het Binnenhof. Op 10 oktober 2017 heeft het kabinet Rutte III (bestaande uit: VVD, CDA, D66 en ChristenUnie) het regeerakkoord gepresenteerd met als veelbelovende titel: “Vertrouwen in de toekomst”. In dit blog zetten wij de belangrijkste plannen op het gebied van het arbeidsrecht die in het regeerakkoord zijn opgenomen op een rij. In latere blogs zullen wij de meest in het oog springende onderwerpen nader onder de loep nemen.

Wij merken op dat veel plannen in het regeerakkoord nog nader (zullen) moeten worden geconcretiseerd of uitgewerkt. Voor nu kunnen uit het regeerakkoord de volgende plannen worden afgeleid:

Ontslagrecht

Een cumulatiegrond in het ontslagrecht wordt mogelijk. Het wordt voor de rechter mogelijk om af te wegen of een ontslag gerechtvaardigd is op basis van een cumulatie van omstandigheden die genoemd worden in de verschillende ontslaggronden.

Ook wordt de transitievergoeding aangepast:

• Tegenover de cumulatiegrond in het ontslagrecht staat de mogelijkheid voor rechters om een hogere ontslagvergoeding aan een werknemer toe te kennen. Deze vergoeding kan maximaal 50% van de transitievergoeding bedragen en komt bovenop de transitievergoeding.
• Werknemers hebben recht op een ontslagvergoeding vanaf het begin van de arbeidsovereenkomst in plaats van na twee jaar.
• De transitievergoeding wordt 1/3 maandsalaris voor elk dienstjaar. Dit geldt tevens voor arbeidsovereenkomsten met een duur van meer dan 10 jaar.
• Werkgevers worden gecompenseerd voor de transitievergoeding die zij moeten betalen bij het ontslag van een langdurig zieke werknemer. Daarnaast is een werkgever geen transitievergoeding verschuldigd bij ontslag om bedrijfseconomische redenen als er een cao-regeling van toepassing is.

Lees hier verder: Het regeerakkoord en het ontslagrecht

Tijdelijke contracten en proeftijd

De ketenregeling wordt aangepast. De periode waarna elkaar opeenvolgende arbeidsovereenkomsten voor bepaalde tijd worden omgezet in een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, wordt verlengd van twee naar drie jaar.

Het wordt daarnaast mogelijk om een langere proeftijd overeen te komen. De maximale proeftijd bij een (eerste) arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd wordt uitgebreid van twee naar vijf maanden. Bij arbeidsovereenkomsten met een duur van meer dan twee jaar (meerjaarscontracten) wordt het mogelijk om een proeftijd van drie maanden op te nemen.

Lees hier verder: Het regeerakkoord: ketenregeling versoepeld, proeftijd verlengd en loondoorbetaling verkort

Flexibele arbeidsrelaties

Payrolling als zodanig blijft mogelijk. Het arbeidsrechtelijke regime van de uitzendovereenkomst zal echter niet meer van toepassing zijn en op het gebied van primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden moeten werknemers (ten minste) gelijk worden behandeld als werknemers bij de inlener.

Loondoorbetaling bij ziekte

De duur van de loondoorbetalingsverplichting bij ziekte voor kleine werkgevers (tot 25 werknemers) wordt verkort van twee jaar naar één jaar. De kosten van het tweede ziektejaar zullen worden gedekt door de kleine werkgevers. Zij dienen hiervoor een uniforme lastendekkende premie te betalen.

Lees hier verder: Het regeerakkoord: ketenregeling versoepeld, proeftijd verlengd en loondoorbetaling verkort

Zelfstandigen (zzp’ers)

De Wet DBA wordt vervangen. Er komt een nieuwe wet die enerzijds (de inhuurder van) echte zelfstandigen zekerheid moet bieden dat er geen sprake is van een dienstbetrekking en anderzijds schijnzelfstandigheid moet voorkomen. De nieuwe wet ziet er als volgt uit:

• Voor de zzp’er wordt bepaald dat sprake is van een arbeidsovereenkomst – en dus geen zzp-relatie – indien de zzp’er een tarief ontvangt van minder dan een bedrag tussen (vermoedelijk) de 15 en 18 euro per uur in combinatie met een overeenkomst die langer dan drie maanden duurt of indien reguliere bedrijfsactiviteiten worden verricht.
• Voor zzp’ers wordt een ‘opt out’ voor de loonbelasting en de werknemersverzekeringen ingevoerd in de situatie dat:
  • de zzp’er een tarief boven de 75 euro ontvangt en de looptijd van de overeenkomst korter is dan een jaar; of
  • de zzp’er een tarief boven de 75 euro ontvangt en hij geen reguliere bedrijfsactiviteiten verricht.
• De modelovereenkomst wordt vervangen door een ‘opdrachtgeversverklaring’. Door middel van een webmodule kunnen opdrachtgevers de verklaring invullen. Hierdoor verkrijgt de opdrachtgever zekerheid vooraf van vrijwaring van loonbelasting en premies werknemersverzekeringen. Daarnaast wordt het begrip ‘gezagsverhouding’ verduidelijkt.
• Na invoering van de nieuwe wetgeving geldt maximaal een jaar een terughoudend handhavingsbeleid.

Het kabinet heeft verder afgesproken om te onderzoeken of en hoe zelfstandig ondernemerschap via de invoering van een ondernemersovereenkomst een eigen plek zou kunnen krijgen in het Burgerlijk Wetboek. Tevens gaat het kabinet bezien hoe bij zelfstandigen de verzekeringsgraad voor arbeidsongeschiktheid kan worden verhoogd.

Lees hier verder: Een minimumuurtarief en vrijheid boven de 75 euro: dit verandert er voor zzp’ers en opdrachtgevers

Kraamverlof voor partners

Vanaf 1 januari 2019 wordt het kraamverlof voor partners uitgebreid van twee naar vijf dagen. Gedurende de vijf dagen verlof heeft de partner recht op volledige doorbetaling van het loon.

Daarbovenop krijgen partners per 1 juli 2020 aanvullend kraamverlof van vijf weken. Dit verlof dient te worden opgenomen in het eerste half jaar na de geboorte. Tijdens het aanvullend partnerverlof heeft de partner recht op doorbetaling van 70% van het loon.

Lees hier verder: Regeerakkoord: partnerverlof uitgebreid tot zes weken

Pensioen

Het kabinet wil het pensioenstelsel hervormen tot een meer persoonlijk pensioenvermogen met collectieve risicodeling. Daarvoor zijn onder meer de volgende onderdelen van belang:

• De doorsneesystematiek wordt afgeschaft. Voor alle contracten wordt een leeftijdsonafhankelijke premie verplicht en krijgen de deelnemers een opbouw die past bij de ingelegde premie.
• Pensioen blijft een levenslange uitkering.
• De Sociale partners ontwikkelen een nieuw pensioencontract.
• Het stelsel is beter toegerust op keuzevrijheid voor deelnemers en op de mogelijkheid dat zelfstandigen vrijwillig kunnen aansluiten of aangesloten blijven door het verdwijnen van de herverdeling van de doorsneesystematiek en de introductie van persoonlijke pensioenvermogens.

Lees hier verder: Het regeerakkoord; op naar een nieuw pensioenstelsel!