De Centrale Raad van Beroep heeft in twee uitspraken van 12 februari 2018 geoordeeld dat het onder de Wmo 2015 mogelijk blijft om een maatwerkvoorziening in de vorm van een financiële tegemoetkoming te verstrekken.
Een interessante vraag: is in zo’n geval sprake van subsidie?
Wat was er aan de hand?
De belanghebbenden ontvingen onder de Wmo (2007) een financiële tegemoetkoming voor het gebruik van een eigen (aangepaste) auto. De colleges van burgemeester en wethouders van Veldhoven en Uden hebben besloten om deze tegemoetkoming onder de Wmo 2015 stop te zetten, aangezien de Wmo 2015 niet de mogelijkheid biedt om een maatwerkvoorziening in de vorm van een financiële tegemoetkoming te verstrekken. De Wmo 2015 kent namelijk slechts de mogelijkheid van een maatwerkvoorziening in natura en een persoonsgebonden budget (pgb), aldus de colleges.
Wat is het oordeel van de Centrale Raad?
Volgens de Centrale Raad is de definitie van maatwerkvoorziening ruim genoeg om ook een financiële tegemoetkoming te kunnen omvatten naast een maatwerkvoorziening in de vorm van zorg in natura en een pgb. De maatwerkvoorziening is in de Wmo 2015 gedefinieerd als “het geheel van diensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen en andere maatregelen”. Volgens de Centrale Raad kunnen aanknopingspunten voor het tegendeel niet worden ontleend aan artikel 2.1.7 van de Wmo 2015 omdat deze maatregel verband houdt met de afschaffing van de algemene tegemoetkoming voor chronisch zieken en gehandicapten, de compensatie voor het verplicht eigen risico, de fiscale aftrek van uitgaven voor specifieke zorgkosten en de tegemoetkoming specifieke zorgkosten en wijziging van de grondslag van de tegemoetkoming voor arbeidsongeschikten. Deze maatregel kan volgens de Centrale Raad niet worden aangemerkt als een maatwerkvoorziening omdat deze niet strekt tot compensatie van de beperkingen in de zelfredzaamheid. Ook artikel 2.3.5, derde lid, van de Wmo 2015 staat er volgens de Centrale Raad niet aan in de weg dat een financiële tegemoetkoming wordt verstrekt als maatwerkvoorziening mits deze een passende bijdrage levert aan de zelfredzaamheid en participatie van de aanvrager.
Wat betekent dit voor de praktijk?
De uitspraken van de Centrale Raad zijn duidelijk. Op grond van de Wmo 2015 kan een maatwerkvoorziening worden verstrekt in de vorm van een financiële tegemoetkoming. De uitspraak is in lijn met rechtspraak van de Centrale Raad onder de Wmo (2007) waaruit kan worden afgeleid dat iemand kan worden gecompenseerd door een financiële tegemoetkoming (zie bijvoorbeeld CRvB 29 februari 2012).Voor de praktijk betekent dit dat als er een passende bijdrage wordt geleverd door het toekennen van bijvoorbeeld een verhuiskostenvergoeding of een vervoerskostenvergoeding omdat het aanvullend collectief vervoer niet geschikt of beschikbaar is een dergelijke vergoeding op grond van de Wmo 2015 niet kan worden geweigerd. Gemeenten moeten daar rekening mee houden.
Is er sprake van subsidie?
Een interessant punt is of de financiële tegemoetkoming kwalificeert als een subsidie. Subsidie wordt in de Awb gedefinieerd als de aanspraak op financiële middelen, door een bestuursorgaan verstrekt met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager, anders dan betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde goederen of diensten (artikel 4:21 lid 1 Awb). Iedere financiële verstrekking die voldoet aan deze omschrijving valt onder de reikwijdte van titel 4.2 Awb, ook wanneer de verstrekking anders wordt aangeduid (bijvoorbeeld als een tegemoetkoming). De financiële tegemoetkoming onder de Wmo 2015 lijkt aan deze omschrijving te voldoen. Als een maatwerkvoorziening in de vorm van een financiële tegemoetkoming wordt verstrekt geeft dat aanspraak op betaling door het college voor in dit geval vervoer. Er ontstaat met andere woorden een recht op betaling. De subsidietitel van de Awb lijkt van toepassing nu deze ook niet expliciet buiten toepassing is verklaard zoals voor het pgb. Kern van de subsidietitel is dat subsidie moet worden verstrekt op basis van een wettelijke grondslag en een beschikking. De subsidietitel voorziet in een instrumentarium om de (financiële) relatie tussen de cliënt en het college goed te regelen. Gemeenten moeten hiermee rekening houden bij het verstrekken van een financiële tegemoetkoming onder de Wmo 2015.
Bronnen
- CRvB 12 februari 2018, ECLI:NL:CRVB:2018:395
- CRvB 12 februari 2018, ECLI:NL:CRVB:2018:396
