Home Kennis Geluidsoverlast door warmtepomp schaadt gezondheidsbelang buren. Onrechtmatige hinder

Geluidsoverlast door warmtepomp schaadt gezondheidsbelang buren. Onrechtmatige hinder

13 december 2022
Edward Brans
en
Marije van Mannekes
Nederland werkt aan verduurzaming. Het op een milieuvriendelijke manier verwarmen van een huis of zwembad is daar een belangrijk onderdeel van. De aankoop van een warmtepomp is dan een uitkomst, maar heeft ook een nadeel: geluid. De bromtoon die een warmtepomp produceert zorgt bij sommigen voor het ervaren van overlast. Dit speelde ook een rol in een zaak die leidde tot de uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 21 november 2022. Het hof acht hier voldoende aannemelijk dat de gezondheidsbelangen van de achterburen met de geluidsoverlast van de desbetreffende warmtepomp worden geschaad, op een wijze die onrechtmatig is.

Waar ging de zaak over?

In het noorden van het land heeft een inwoonster in haar achtertuin een zwembad laten aanleggen. Op circa veertig centimeter van de schutting waaraan het perceel van de achterburen grenst, heeft zij daarbij in een nis een warmtepomp laten plaatsen die het zwembad verwarmt. De achterburen ervaren van de warmtepomp geluidsoverlast en trillingen. Dit is voor hen vooral ‘s nachts een probleem nu zij hierdoor slaapproblemen ervaren. Van deze overlast hebben zij ook veelvuldig melding gedaan bij de buurvrouw. Zij hebben daarbij de wens uitgesproken dat zij de warmtepomp verplaatst, geluids- en trillingsdempende maatregelen treft en/of de pomp ’s nachts uitzet.

Ondanks dat de buurvrouw de warmtepomp een kwartslag heeft gedraaid, er rubbertjes onder heeft gezet, een afdakje heeft geplaatst, leibeuken en een laurierheg in haar tuin heeft aangeplant en bovendien tussendoor één of meerdere periodes van een aantal aaneengeschakelde dagen de warmtepomp in de nachtelijke uren uit heeft laten staan, ervaren de buren – met uitzondering van de periodes dat de buurvrouw de warmtepomp had uitgeschakeld – nog altijd overlast.

Tijdens de mondelinge behandeling van de zaak bij de voorzieningenrechter zijn partijen onder meer overeengekomen dat er zo spoedig mogelijk een omkisting met trillingsdempende steunen voor de warmtepomp wordt besteld en zolang de omkisting en dempers niet zijn aangebracht de warmtepomp vooralsnog in de uren tussen 22.00 uur en 08.00 uit staat. Daarbij hebben zij ook afgesproken dat zij voor de verschillende benodigde maatregelen gezamenlijk de kosten dragen. Als de kwestie daarmee voldoende zou zijn opgelost, trekken de achterburen de vordering in. Omdat de buurvrouw de maatregelen niet heeft uitgevoerd is het kort geding hervat, waarop de voorzieningenrechter de buurvrouw heeft verboden haar warmtepomp nog aan te hebben tussen 23.00 uur ’s avonds en 7.00 uur ’s morgens, op straffe van een dwangsom van € 500,- per dag(deel), tot een maximum van € 20.000,-. De buurvrouw heeft, na de dwangsom volledig te hebben verbeurd, de warmtepomp inmiddels in de nacht uitstaan. In hoger beroep wil zij dat het vonnis van de voorzieningenrechter wordt vernietigd, zodat zij haar warmtepomp in de nacht weer kan aanzetten.

Oordeel hof

Het hof gaat hier echter niet in mee.

Allereerst komt de spoedeisendheid van de vordering op het moment van de uitspraak in het hoger beroep aan bod. Het belang van ernstige geluidsoverlast die leidt tot onder meer slaapproblemen door de warmtepomp is volgens het hof naar haar aard spoedeisend en brengt mee dat in redelijkheid niet van de achterburen verlangd kan worden dat zij de uitkomst van een bodemprocedure afwachten. Dat de door hen gestelde hinder al meer dan een jaar duurt, maakt niet dat er geen sprake meer is van een spoedeisend belang. De achterburen zijn dan ook ontvankelijk in deze voorlopige-voorzieningsprocedure.

De gestelde overlast is volgens het hof bovendien voldoende aannemelijk en ernstig. Daarbij overweegt het hof onder meer dat er voldoende grondslag bestaat om aan te nemen dat sprake is van structurele geluidsoverlast. Voor het geluidsniveau van een warmtepomp met buitenunit gelden sinds 2021 strenge(re) eisen, opgenomen in het gewijzigde Bouwbesluit. Deze eisen gelden niet alleen voor nieuwbouw, maar eveneens voor bestaande woningen. De hoeveelheid geluid op de erfgrens mag maximaal 40 dB zijn in de nacht, en 45 dB overdag. Het meetresultaat van geluidsmetingen laat zien dat de norm voor de nacht overschreden wordt nu de metingen veelal boven de 50 dB uitkomen. Geluidsopnames, video’s en prints van de decibellenmeter met tijdsindicator geven bovendien blijk van een luid brommen en ratelen op allerlei momenten gedurende de dag en de nacht.

Het hof oordeelt bovendien dat er een relatie bestaat tussen geluidsoverlast zoals die door de achterburen wordt ervaren en hun gezondheidsproblemen. Dit hebben zij zelf voldoende onderbouwd met meerdere schriftelijke verklaringen van gezondheidsdeskundigen, waaronder de huisarts, cardioloog en bedrijfsmaatschappelijk werker. Een rapport (nota bene overlegd door de buurvrouw met als doel het tegendeel te bewijzen) laat daarnaast zien dat er een relatie bestaat tussen het aantal decibel dat haar warmtepomp veroorzaakt en diverse gezondheidsissues zoals hoge bloeddruk, hartziekten en slaapproblemen. De tabel in het rapport waar zij zich op beroept onderbouwt juist dat er voldoende bewijs is voor het bestaan van een oorzakelijk verband tussen 40 dB en verminderde slaapkwaliteit en tussen 42 dB en psychosociale effecten, terwijl het rapport concludeert dat vanaf 50 dB de kans op coronaire hartziekten toeneemt.

Op basis hiervan komt het hof tot het oordeel dat sprake is van onrechtmatige hinder. De vorderingen van de achterburen zouden in een bodemprocedure dan ook worden toegewezen. De buurvrouw mag haar warmtepomp in haar tuin niet meer aanzetten en/of aanhouden tussen 23.00 uur ‘s avonds en 7.00 uur de volgende ochtend totdat zij passende maatregelen heeft genomen om de overlast te beperken.

Raadpleeg hier de volledige uitspraak van het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden van 15 november 2022, ECLI:NL:GHARL:2022:9854.