De vele vakantieparken die ons land rijk is, worden niet uitsluitend voor recreatie gebruikt. Een groot aantal recreatiewoningen op deze parken wordt namelijk permanent bewoond door diverse groepen mensen die om uiteenlopende redenen geen onderdak op de reguliere woningmarkt kunnen vinden. Op recreatiewoningen rust echter doorgaans een recreatieve bestemming. Permanente bewoning is in dat geval op grond van het bestemmingsplan niet toegestaan. Afgelopen weken hebben wij u meegenomen in hoe in tijden van corona moet worden omgegaan met illegale permanente bewoning en hoe onder ‘normale omstandigheden’ handhavend kan c.q. moet worden opgetreden. In dit laatste deel van de blogreeks blikken wij vooruit naar de op handen zijnde objectgebonden omgevingsvergunning en bespreken wij de actie-agenda vakantieparken.
Een objectgebonden omgevingsvergunning nog voor inwerkingtreding van de Omgevingswet
Naar schatting verblijven er in Nederland ongeveer 55.000 mensen permanent in een recreatiewoning. Zoals we in onze blogreeks steeds benadrukten, is wonen in een recreatiewoning in de meeste gemeenten illegaal. Afgezien van de uitzonderingssituatie in de huidige coronatijd (waarover u in dit blog meer leest), gaan gemeenten in geval van illegale permanente bewoning in principe tot handhaving over.
Vanuit de huidige krapte op de woningmarkt en de wens de regelgeving tegen die achtergrond wat te versoepelen, is op 19 februari 2020 een motie ingediend in de Tweede Kamer. Doel van de motie is dat meer mensen een recreatiewoning permanent mogen bewonen. Hierdoor zou de druk op de woningmarkt kunnen afnemen en zouden bijvoorbeeld starters en ook andere doelgroepen die moeite hebben met het vinden van een woning makkelijker aan een woning kunnen komen. In de Kamerbrief van 3 april jl. geeft de minister van Milieu en Wonen aan dit doel en uitgangspunt te onderschrijven. Recreatiewoningen zouden een tijdelijke uitkomst kunnen bieden voor de huidige krapte op de woningmarkt.
Dat betekent dat er, zoals de motie voorstelt, naast de persoonsgebonden omgevingsvergunning een nieuwe vergunning komt die objectgebonden is en waarmee gemeenten kunnen toestaan dat een specifieke recreatiewoning permanent wordt bewoond. Idee is om deze vergunning ter beschikking te stellen voor recreatiewoningen die voor 2019 zijn gebouwd en bovendien voldoen aan het Bouwbesluit 2012. De minister schrijft in de brief dat zij voornemens is daartoe, in afwachting van de inwerkingtreding van de Omgevingswet, het Besluit omgevingsrecht (Bor) te wijzigen. Met dit extra instrument zouden gemeenten op basis van een lokale afweging eenvoudiger permanente bewoning van recreatiewoningen kunnen toestaan.
In haar brief kondigt de minister aan dat de eis van de landelijke peildatum van 31 oktober 2003 die voor persoonsgebonden vergunningen geldt met de inwerkingtreding van de Omgevingswet komt te vervallen. Om een persoonsgebonden of objectgebonden omgevingsvergunning te krijgen wordt wel de eis toegevoegd dat er beleidsregels zijn gesteld voor het verlenen van die vergunning. Gemeenten krijgen daarbij de ruimte om zelf een alternatieve peildatum te stellen. In aanloop naar de inwerkingtreding van de Omgevingswet zal het Bor op dit punt worden aangepast en geactualiseerd.
Met de Omgevingswet krijgen gemeenten vervolgens ook meer ruimte om snel en flexibel af te wijken van het geldende omgevingsplan en om tijdelijke functies aan locaties toe te kennen. Wat de beste optie is voor een specifiek vakantiepark blijft een lokale keuze, aldus de Kamerbrief. In sommige gevallen zal het park zich lenen voor een bestemmingswijziging of een dubbele bestemming, waardoor er altijd permanent gewoond kan worden.
Op 18 juni is de internetconsultatie gestart van de Wijziging van het Besluit omgevingsrecht inzake permanente bewoning van recreatiewoningen. Daar vindt u ook de conceptregeling.
Stand van zaken actie-agenda vakantieparken
In dezelfde Kamerbrief licht de minister ook de actie-agenda vakantieparken toe. De actie-agenda is in november 2018 ondertekend en bestaat uit een samenwerking van gemeenten, provincies, ondernemers, maatschappelijke organisaties en het Rijk. Achterliggende gedachte is een integrale aanpak van vraagstukken die zich op en rond vakantieparken voordoen. Op sommige recreatieparken vormt namelijk niet alleen illegale permanente bewoning een probleem, maar ook criminele activiteiten.
Onderdeel van de actie-agenda is onder andere een pilotprogramma waarin ruimte wordt geboden om tien vakantieparken te transformeren naar een andere bestemming. Ook wordt er een zogenaamd ‘informatiefundament’ ontwikkeld. Dit is een tool waarmee het Kadaster in samenwerking met enkele gemeenten en provincies beschikbare informatie verzamelt en koppelt waardoor een link kan worden gelegd tussen gegevens van het Kadaster en bijvoorbeeld de Basisregistratie personen. Verder wijst de minister op de Juridische Handreiking Handhaving vakantieparken voor gemeentejuristen van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid. Deze is eind 2019 voor gemeenten beschikbaar gekomen en biedt een juridische gereedschapskist bij de aanpak van verloederde vakantieparken.
Tot slot
Tot zover onze blogreeks illegale permanente bewoning recreatiewoningen. Blijf deze blogsite in de gaten houden om op de hoogte te blijven van relevante ontwikkelingen over (onder andere) wonen, woningbouw en woningnood!
