De Nederlandse overheden waren de afgelopen periode actief in de verkoop van publieke deelnemingen, met name financiële instellingen. Dit in combinatie met een sterke daling van de baten uit gasinkomsten leidde tot een waardedaling van de aandelenportefeuille van circa 15%. Dat blijkt uit de Publieke Aandelen Monitor 2017, het jaarlijkse onderzoek van Boer & Croon Corporate Finance, Berenschot en Pels Rijcken.
Waarde overheidsaandelen 18 miljard lager
De Monitor 2017 wijst op een forse
waardedaling van de totale aandelenportefeuilles van Nederlandse
overheden. Het totaal daalde van 121 miljard euro in 2014 tot 103
miljard euro in 2015. Deze afname komt deels door de verkoop van
waardevolle deelnemingen zoals ABN AMRO en Vivat, maar vooral door
sterk teruggelopen resultaten van energiebedrijven zoals Energie
Beheer Nederland. Deze afname had te maken met een sterke daling
van het rendement door de verminderde productie van gaswinning in
Groningen, lagere prijzen en hogere kosten.
Acht deals door Staat, provincies en gemeenten
In 2016 deden de Nederlandse overheden - Rijk, provincies
en gemeenten - geen bedrijfsaankopen, maar waren ze wel 8 maal
betrokken bij een directe aandelentransactie of investering. De
Staat was daarbij de meest actieve overheid. Dat leverde de
schatkist aanzienlijke eenmalige baten op. Alleen al de
(gedeeltelijke) beursgang of verkoop van ABN AMRO, ASR en
Propertize was goed voor 3,2 miljard euro. Het Rijk doet deze
financiële ondernemingen van de hand vanuit de overtuiging dat
bankieren en verzekeren geen overheidstaak is en omdat de
marktomstandigheden gunstig waren. Daarnaast waren er verkopen uit
financiële noodzaak of wettelijke regels, zoals De Koninklijke
Nederlandse Munt voor ruim 3,5 miljoen euro en het Zeeuwse Delta
voor bijna 500 miljoen euro.
Verwachting dealactiviteiten overheden
De onderzoekers verwachten een verdere
toename van dealactiviteit onder overheden. De Staat zal haar
belang in financiële instellingen verder afbouwen, de verkoop van
Holland Casino is in voorbereiding en de aandeelhouders van Eneco
staan op het punt een besluit te nemen over een mogelijke verkoop
van het bedrijf. "Je ziet een stabiele, krachtige economische
groei en veel goedkoop geld in omloop. Tel daarbij op de
prominenter wordende discussies over het al dan niet houden van
publieke deelnemingen. Dat zal naar verwachting leiden tot een
stijging van het aantal transacties, direct dan wel indirect",
aldus Neil Lomax, partner sector Public bij Boer & Croon
Corporate Finance.
De Publieke Aandelen Monitor
In 2015 is de eerste Publieke Aandelen
Monitor gepubliceerd, een onderzoek naar het aandeelhouderschap van
Nederlandse overheden. In de monitor 2017 gaan Boer & Croon
Corporate Finance, Berenschot en Pels
Rijcken gezamenlijk in op de omvang en waarde
van de aandelenportefeuilles van het Ministerie van Financiën, de
12 provincies en de 40 grootste gemeenten. Ook is er aandacht voor
het beleid rondom deelnemingen bij (lokale) overheden en de
juridische aspecten bij verkoop.
U kunt hier de Publieke Aandelen Monitor 2017 aanvragen of kijk op www.pelsrijcken.nl/privatiseren voor meer informatie.